Ruim 40 predikanten volgen momenteel de zesdaagse PEP-training ‘Preken met Keller. Inspiratie voor Evangelieverkondiging in een postmoderne tijd aan de hand van Tim Kellers “Preaching”’. Waarom ben ik zo blij met de grote belangstelling voor deze training?
In oktober 2007 zat ik samen met een neef onder het gehoor van Tim Keller in New York, we werden geraakt. Wat maakte ons enthousiast? Zo bijzonder was de preek of de preekstijl toch niet? Van uitgekiende retoriek, dramatisch stemgebruik of vurige appèls was geen sprake. Een rustige uiteenzetting van de betekenis van de tekst in zijn context en een directe toepassing op zijn hoorders. Eigenlijk gewoon zoals het hoort, en toch…
De afgelopen jaren heb ik veel van Keller gelezen en tientallen preken beluisterd. Waarom blijf ik enthousiast? Waarom ben ik geneigd hem ‘een van de beste predikers die ik ken’ te noemen? Wat mis ik in veel andere preken wat ik nooit mis in die van Keller? Ik houd het op een combinatie van vier factoren:
1. Keller is een uitlegger van de Schrift en daarin een bedienaar van het Woord. Hij geeft steeds weer blijk van grote eerbied voor de Bijbel als het gezaghebbende Woord van God Zelf. Een preek luisteren van Keller is geen entertainment waarin de predikant met zijn persoonlijkheid en eventueel zelfs uitlegkundige vondsten centraal staat, nee, het confronteert je met de sprekende, levende God.
2. Keller is een uitlegger van het menselijk hart. Hij is doordrongen van de noodzaak dat een prediker van Gods Woord weet wie hij voor zich heeft. Hij kent onze seculiere tijd en cultuur door en door, evenals de verlangens die elk mens in hun greep houden. Een preek luisteren van Keller is geen vlucht in een andere, geestelijke dimensie van het bestaan, maar een confrontatie met je werkelijke ‘ik’, hier en nu, vaak verdrongen en verborgen voor anderen, maar heel reëel, de dagelijkse praktijk.
3. Keller is een verkondiger van het Evangelie. Heel scherp maakt hij het onderscheid duidelijk tussen Evangelie en religie, tussen Evangelie en allerlei godsdienstige en seculiere boodschappen die oppervlakkig gezien op het Evangelie kunnen lijken maar die je als mens uiteindelijk leeg en hulpeloos aan je lot overlaten. Het Evangelie is voor Keller het ultieme en unieke antwoord op alle vragen, problemen, onmogelijkheden, noden, zorgen, zonden en komt radicaal van de andere kant, van Gods kant. Het is Gods gave, Gods remedie. Een preek van Keller luisteren confronteert je met je eigen hulpeloosheid en reddeloosheid en de armzaligheid van al onze tot mislukken gedoemde pogingen om onszelf en de wereld op te lappen. Keller laat zijn hoorders dat voelen en wijst op de uitweg: Gods Evangelie van Jezus Christus.
4. Keller is een verkondiger van Jezus Christus. In zijn preken blijven het Evangelie en Jezus Christus nooit impliciet. De verkondiging van Jezus Christus is altijd het hoogtepunt en doel waar de preek op is gericht; vaak gebeurt dat indringend aan het slot van de preek. Elke tekst, elk thema blijkt zijn vervulling te vinden in Jezus Christus: Wie Hij was en is, wat Hij deed en doet, dat is bepalend voor het christelijk geloof, voor de persoonlijke relatie die God in Christus met zondaren wil. Een preek van Keller luisteren betekent een confrontatie met de levende Christus als centrum van het hele bestaan.
Nieuwsgierig naar het ‘geheim’ van de preken van Keller heb ik ook zijn boek Preken gelezen. In zeker opzicht bevat het boek voor een gereformeerd theoloog geen verrassingen. Het is misschien zelfs teleurstellend dat de basis voor die bijzondere preken gewoon hard werken en studeren, exegetische en homiletische ambachtelijkheid blijkt te zijn. Eigenlijk gewoon zoals het hoort, niets bijzonders. En toch…
Toch blijkt zó preken, zó altijd het Evangelie verkondigen, altijd Christus verkondigen, moeilijker dan het klinkt en zeldzamer dan je zou denken.
Dus ja: in veel opzichten is Kellers visie op preken gewoon zoals het hoort, niets bijzonders. Maar omdat het zo moeilijk blijkt dit ‘gewone’ in de praktijk te brengen, is het zinvol om kennis te nemen van de visie van Keller op preken en de wijze waarop hij die zelf in praktijk brengt. Juist omdat het niet zo erg bijzonder is. Juist ook omdat het in de praktijk nog niet zo eenvoudig blijkt om vanuit heel de Schrift Christus te verkondigen, en zó elke keer recht te doen aan de tekst en aan het Evangelie, de confrontatie aan te gaan met de cultuur, harten te bereiken en mee te werken aan de missie van Gods Geest in de wereld.
