De rol van de voorganger en betekenis van het ambt in christelijke gemeenschappen zijn volop in verandering. Dat heeft onder meer te maken met bredere sociale veranderingen in omgaan met gezag, het afkalven van oude kerkelijke structuren, het opkomen van pioniersplekken en nieuwe verwachtingen rond de persoon van de voorganger.
Tegelijkertijd zien we dat de leider belangrijker wordt en dat er op bepaalde manieren ook meer aandacht komt voor een zekere sacraliteit van het ambt. Wat betekenen deze verschuivingen voor de rol van de voorganger, voor het ambt, voor de kerk en voor de opleiding?
Doordat zo veel ontwikkelingen binnen en buiten de kerk invloed hebben op deze vragen en ook nog eens onderling verweven zijn, is het een complex vraagstuk. Dat is niet lineair aan te pakken door bijvoorbeeld aan te geven dat het theologische probleem het meest fundamentele probleem is dat we moeten ‘oplossen’ om de puzzel te leggen. In deze cursus kiezen we er voor om het gesprek in te steken vanuit wat er speelt in de praktijk. Wat is je rol – in een tijd waarin geloven in God niet meer vanzelf spreekt – wanneer je een groep christenen wilt helpen om samen met God te leven en/of niet-christenen wilt helpen in hun zoektocht naar God? Hoe geef je die rol vorm en wat kom je daarin tegen?
Deelnemers brengen die ervaringen in gesprek met elkaar en met de theologische noties en bronnen die in de cursus gelezen en besproken worden. Als we de kerk vandaag pas voor het eerst zouden organiseren, zouden we vermoedelijk niet zo snel met het idee van ‘ambt’ op de proppen zijn gekomen. Het wordt ons aangereikt door de traditie, en door de wereldkerk – welke onverwachte tegoeden heeft het idee wellicht voor ons vandaag?
De cursus sluit aan bij een project van NIFERT, een netwerkorganisatie die het gesprek tussen de missionaire en kerkelijke praktijk en de academisch theologie wil bevorderen om daarmee een bijdrage te leveren aan de vernieuwing van theologie en de kerk. Samen met Weetwatjegelooft.nl ontwikkelden zij een serie van drie podcasts getiteld Domineesland. In een expert meeting in oktober 2021 is hier verder over doorgesproken en de opbrengsten hiervan zullen worden gedeeld in een themanummer van Inspirare.
Doelstelling
Waarom is het ambt tegenwoordig zo veel onderwerp van gesprek? Hoe kunnen we de onrust daaromheen verhelderen en duiden? De cursus helpt deelnemers om daar meer zicht op te krijgen en om te midden van die onrust eigen positie te bepalen:
- Deelnemers reflecteren op de manier waarop ze vormgeven aan het ambt en formuleren een theologische visie hierop.
- Deelnemers kunnen verschillen in visie en verwachtingen ten aanzien van hun rol duiden en bespreekbaar maken in hun eigen context.
- Deelnemers ontdekken in de gesprekken nieuwe manieren en handreikingen om invulling te geven aan hun rol in de contacten die ze zelf hebben in hun context.
Competenties
De cursus adresseert en versterkt de hermeneutische, verbindende, representatieve en missionaire competenties.
Doelgroep
Predikanten/voorgangers uit verschillende denominaties.
Voorbereiding
Ter voorbereiding
- formuleert u uw eigen leervraag
- leest u de voorbereidende literatuur (zie literatuurlijst)
- luistert u de Podcastserie Domineesland
- beschrijft u een casus die u inbrengt in een gesprek in kleine groep. De casus heeft betrekking op en situatie waarin u zelf spanning ervaart of hebt ervaren die (mogelijk) te maken heeft met ambtsopvatting.
Opzet
In een tweedaagse (hopelijk op locatie, indien nodig online) gaan we vanuit verschillende perspectieven en bronnen aan het werk met het onderwerp.
De eerste dag start om 10:00 en staat in het teken van het ophalen en bespreken van de vragen en ervaringen uit de praktijk en het identificeren van de verschillende discoursen, ontwikkelingen en noties waarmee we daarbij te maken hebben. Dat verbinden we met het samen lezen en bespreken van bronnen die belangrijk zijn geweest in de vorming van theologie van het ambt.
De tweede dag bouwen we daarop voort en gaan we dieper in op ambt en sacramentaliteit, de betekenis van Christusrepresentatie, ambt en leiderschap en wat dit betekent in de eigen contexten van de deelnemers.
Deze dag is rond 16:00 afgelopen.
Toetsing
Deelnemers schrijven een verwerkingsverslag waarin ze vanuit de cursus en de literatuur reflecteren op wat ze ontdekt hebben ten aanzien van hun eigen leervraag.
Literatuur
Definitieve literatuurlijst en literatuur wordt via Blackboard ter beschikking gesteld. o.a.:
- Gerard Mannion, Lewis S. Mudge (eds.), Routledge Companion to the Christian Church (2008), lemma ‘Ministry’
- Doop, Eucharistie en Ambt – Verklaringen van de Commissie voor Geloof en Kerkorde van de Wereldraad van Kerken. Lima, Peru, januari 1982 . https://adoc.pub/doop-eucharistie-en-ambt-inhoud-verklaringen-van-de-commissi.html
- The Church towards a common vision – Faith and order paper no. 214. https://www.oikoumene.org/sites/default/files/Document/The_Church_Towards_a_common_vision.pdf World Council of Churches publications (2013). Nederlandse vertaling: https://www.oecumene.nl/nieuws-blogs/nieuws/685-nederlandse-vertaling-van-the-church-towards-a-common-vision
- Discussie over ambt in In de Waagschaal: https://www.karlbarth.nl/category/inhoud/waagschaal/archief-waagschaal/over-het-ambt/
- De flexibiliteit van het ambt. In: Schaeffer, J.H.F. Kerk om te vieren. Summum Academic 2019
Studiepunten
2 ECTS (56 uur):
- Voorbereiding 30 uur
- Tweedaagse 16 uur
- Toetsing 10 uur
Data en locatie
15 en 16 april 2024, Nieuw Hydepark, Doorn
Docent(en)
- Prof. dr. Edward van ’t Slot (PThU)
- Prof. dr. Hans Schaeffer (TU Kampen)
Kosten
De cursuskosten zijn 742 euro. PKN-predikanten die nog (minimaal) 2 punten hebben in het kader van het aangestuurde deel van de PE kunnen deze cursus declareren bij de kerk.
Voor predikanten vanuit andere denominaties is met PEP een korting overeengekomen van 15%. Als u hier een beroep op wilt doen, kunt u dit bij aanmelding aangeven in het vak bij factuurinformatie.