Leiderschap op het snijvlak van kerk en maatschappij
In Nederland staan de koopman en de dominee symbool voor de vaak botsende belangen van enerzijds het streven naar winst en welvaart en anderzijds het opkomen voor de moraal. Beide verlangen naar ‘het goede leven’ en dat kan spanning opleveren. Toch lijken beide elkaar ook hard nodig te hebben.
Max Webers these dat een arbeidsethos van hard werken en veel geld verdienen voortkomt uit de protestantse moraal is bekend. Recenter schreef filosoof Andreas Kinneging dat deugden wezenlijk zijn in het “vergaren van een ‘spiritueel kapitaal’, zonder welk een goed leven onmogelijk is.” De koopman heeft kennelijk veel aan de dominee te danken, maar ervaart – hetzij terecht hetzij kortzichtig – diens blijvende invloed toch vaak als een belemmering. Anderzijds dient de vraag ook gesteld te worden: Wat kan, wat moet de dominee leren van de koopman?
In de leidinggevende structuren van de kerk komt dit spanningsveld regelmatig naar voren. Dominees en koopmannen worden geroepen om in kerkenraden en op synodes samen leiding te geven. De presbyteriaal-synodale, niet-hiërarchische structuur geeft daaraan haar eigen dynamiek. Voor een ‘kerkelijke’ universiteit zoals de TU Kampen geldt dit in nog sterkere mate: zij opereert in dubbele zin op het snijvlak van kerk en maatschappij, doordat ze enerzijds voluit deel uitmaakt van de kerkelijke structuur, en anderzijds moet opereren in een maatschappij die voluit om koopmanskunst vraagt. De essentiële band aan de kerken, het kerkelijke toezicht en de zorgvuldige maar soms o zo stroperige processen kunnen dan zomaar als beknellend worden ervaren.
In dit ingewikkelde krachtenveld voelen zij die geroepen zijn om leiding te geven zich menigmaal voor dilemma’s geplaatst. Vormen die een onvermijdelijk kwaad of zijn ze juist heilzaam? Is er een theologisch verantwoord en praktisch uitvoerbaar perspectief mogelijk waarin de dominee de creativiteit, innovativiteit en daadkracht van de koopman de nodige ruimte kan geven en de koopman erop kan vertrouwen dat de inbreng van de dominee het goede leven bevordert?
Tijdens het symposium ‘De koopman en de dominee. Leiderschap op het snijvlak van kerk en maatschappij’ reflecteren vijf deskundigen – een systematisch en een praktisch theoloog, een kerkelijk-bestuurlijk actieve succesvolle ondernemer, een kerkelijk adviseur en een hoogleraar en adviseur governance – elk vanuit hun eigen expertise op deze vragen.
Dit symposium wordt aangeboden aan drs. Jan de Jong MCM CMC vanwege zijn afscheid als lid van het college van bestuur van de Theologische Universiteit Kampen.
Programma
12.30 uur: ontvangst
13.00 uur: opening door voorzitter William den Boer, welkom door Roel Kuiper
Blok 1: academische perspectieven op het leiderschap van koopman en dominee
13.15 uur: Rienk Goodijk: De bestuurbaarheid van een kerkelijke universiteit
13.35 uur: Jack Barentsen: Het eigene van kerkelijk leiderschap in een koopmansmaatschappij
13.55 uur: Muzikaal intermezzo
Blok 2: praktische perspectieven op het leiderschap van koopman en dominee
14.05 uur: Piet Mars: een koopmansvisie op kerkelijk leiderschap
14.25 uur: Hayo Wijma: de kerkelijk adviseur tussen koopman en dominee
14.45 uur: Muzikaal intermezzo
Blok 3: theologisch perspectief op het leiderschap van koopman en dominee
14.55 uur: Hans Burger: een theologisch fundament voor integraal leiderschap
15.15 uur: sluiting symposium
Om 15.30 uur wordt het officiële afscheid van Jan de Jong geopend door Roel Kuiper. Aansluitend is er een receptie. Deelnemers aan het symposium die hier niet bij aanwezig willen of kunnen zijn, hebben gelegenheid om na de sluiting van het symposium om 15.15 uur de Bovenkerk te verlaten.
Aanmelding
Deelname aan dit symposium is gratis, aanmelding is verplicht.
