Rituelen en lichamelijkheid als weg naar de ziel
Een korte cursus
Protestantse en evangelische christenen zoeken naar symbolen en rituelen, maar ook naar stilte en naar monastieke vormen. Wat zegt dit zoeken van protestanten en evangelischen over de Reformatie, waar ze vandaan komen? Zijn we bij de Reformatie dingen kwijtgeraakt die we vandaag de dag niet meer kunnen missen?
Doe mee met deze korte cursus. Bestaande uit zeven video’s van inspirerende sprekers en twee verdiepende online sessies mét de zeven sprekers. Wil je punten vergaren in het kader van Permanente Educatie, lees dan ook de literatuur en maak de opdracht.
De Reformatie zet in bij het hart. Ze is een kritiek op christendom dat opgaat in het ritueel, in het uiterlijk, in sacramenten die meer vorm geworden waren dan inhoud. Ze stelt in plaats daarvan het Woord en het bewuste geloof centraal. Ze is kritisch op een corrupte kerk die zich tegelijk groot maakt als onmisbare bemiddelaar van heil en aflaten verkoopt. In plaats daarvan richt ze alle aandacht op wat de drie-enige God doet voor en aan de gelovige.
Heel begrijpelijk en terecht, maar is het protestantisme dat op de Reformatie volgt van de weeromstuit niet alle gevoel voor rituelen en symbolen, voor bemiddeling en participatie verloren? Het is zeker waar dat rituelen gewoonten kunnen worden die niet meer met een doorleefd geloof gepaard gaan, maar het is evenzeer waar dat geloofservaringen veraf kunnen staan van je daadwerkelijke manier van leven. Het is waar dat Gods handelen doorslaggevend is, maar wie Gods handelen losmaakt van menselijke bemiddeling creëert nieuwe problemen. In de lezingen van Wisse, Burger, Moehn en Rikhof wordt op een mogelijk tekort van de Reformatie ingegaan en van verschillende kanten belicht, zowel kritisch als ook verdedigend.
Dat klinkt misschien nog niet zo gek, maar hoe dan verder? Zouden we, zonder de mooie kanten van de Reformatie uit het oog te verliezen, de dingen de we zijn kwijtgeraakt weer terug kunnen winnen? En als we dat zouden doen, valt er dan ook een stuk van de Bijbel terug te winnen die we als protestanten eigenlijk maar moeilijk een plek kunnen geven? In de lezingen van Cornet, Rijken en Schaeffer worden voorstellen gedaan voor een verrijking van het gedachtegoed van de Reformatie vanuit de middeleeuwse mystiek, de Choral Evensong en vanuit een nieuwe manier van denken over kerk en liturgie.
Programma
Deze vragen bespreken we tijdens een korte cursus, bestaande uit:
- Zeven videocolleges met inspirerende sprekers, vrij te bekijken
- Twee interactieve, online sessies met de betrokken docenten
- Opdracht in het kader van Permanente Educatie: 1,5 EC = 42 uur (inclusief bekijken video’s en deelname aan de online sessies).
Na aanmelding ontvang je een reader met teksten van o.a. Fagerberg (Oxford Handbook of Sacramental Theology), Wolterstorff (Acting liturgically) en Hughes (Reformed Sacramentality).
Ter aanvulling op de teksten in de reader raden de docenten nog aan om het volgende te lezen:
- Calvijn, Institutie boek IV, 14,1-20 – 464-484 (20 p ) – sacramentsbegrip
- Calvijn, Institutie boek IV,19,1-37 – 626-660 (34p ) – toepassing: waarom de vijf sacramenten andere geen sacramenten zijn
Ook kan het boek Heavenly Participation van Hans Boersma waardevol zijn om te lezen.
Ter afsluiting van deze cursus schrijf je een essay. In dit essay beschrijf je in 2500 woorden wat je verlangens en voornemens zijn voor je eigen persoonlijke en kerkelijk-liturgische praktijk en maak je gebruik van de opgedane historische kennis en systematisch-theologische reflecties op het onderwerp.
Certificering
Predikanten, kerkelijk werkers en andere theologen die deze korte cursus in het kader van permanente educatie willen volgen, dienen zich via deze webpagina van Permanente Educatie Predikanten in te schrijven. Zij krijgen een certificaat van 1,5 EC. Wie geen belang heeft bij certificering, kan zich aanmelden via Weetwatjegelooft.nl.
